ZWIERZĘCE i inne biblioteki…
Brzmi to może śmiesznie, ale pierwsze biblioteki czy biblioteczne zbiory około 3 tys. lat p.n.e. mały charakter mineralny albo roślinny. MINERALNY – gdy książki miały postać tabliczek glinianych, na których klinem, takim patyczkiem, pisano tekst. A przecież glina to minerał. ROŚLINNY – bo w środowisku starożytnego Egiptu teksty zapisywano na kartkach robionych z papirusu, a to przecież roślina. Jednak idąc tym tokiem myślenia, to trzeba jeszcze wspomnieć o bibliotekach ZWIERZĘCYCH – czyli takich, w których gromadzono treści zapisywane na specjalnie wyprawionej skórze koźląt albo owiec. A największy rozwój takich zbiorów bibliotecznych nastąpił w mieście Pergamon, leżącym dzisiaj w Turcji.
* * *
COŚ MAKABRYCZNEGO
W późnej starożytności specjaliści od produkowania pergaminowych kart zauważyli, że z kozy czy cielęcia karty nie są aż tak miękkie i delikatne, jakby tego czytelnicy chcieli. Wymyślono więc nieco makabryczny sposób produkowania najdelikatniejszego pergaminu na świecie. Zabijano w tym celu ciężarne owce, z ich brzucha wyciągano nieurodzone jeszcze owieczki i z ich skóry ów pergamin produkowano.
Biblioteka, czyli ZWINIĘTA
Słowo „ biblioteka” pochodzi od słowa greckiego „byblos”, co znaczy – zwinięty zwój karty papirusowej. Podobnie też od wyrazu „byblos” pochodzą takie słowa jak: bibliografia albo biblia.
* * *
Największą biblioteką świata starożytnego była Biblioteka Aleksandryjska. Istniała od III wieku p.n.e. do VII wieku n.e. Oblicza się, że mogła mieć około pół miliona zwojów, czyli książek.
* * *
Barbarzyńcy lubią palić
Tak to już od starożytnych czasów jest, że jak władzę przejmuje jakiś dyktator, to jednym z efektów jego działania jest ograniczenie wolności słowa oraz niszczenie zapisanych w bibliotekach książek. Tak przykładowo w Polsce w 1939 roku robili niemieccy hitlerowcy czy po 1945 roku rosyjscy komuniści.
* * *
NAJSTARSZA rybnicka…
Pomiędzy rokiem 1202 a 1211 do rybnickiego zamku, który był w miejscu dzisiejszego sądu, książkę Mieszko Plątonogi sprowadził zakon sióstr norbertanek. Prowadziły tam one szkołę dla córek rycerzy z okolicznych miejscowości. I w tej szkole musiał być jakiś zbiór książek – można go nazwać pierwszą rybnicką biblioteką. Niestety nie przetrwała ona w Rybniku długo, bo już w 1228 roku siostry norbertanki opuściły Rybnik i przeniosły się do wsi Czarnowąsy pod Opolem.
* * *
Najmniejsza książka
Pewna drukarnia z Japonii wydrukowała książkę wielkości uszka w igle. Mikroksiążka ma 22 strony i opisuje kwiaty z różnych pór roku. Miniaturowe dzieło sztuki zawiera nazwy i mikroskopijne, czarno-białe ilustracje japońskich kwiatów. Strony mają zaledwie 0,75 milimetra długości, podczas gdy szerokość liter nie przekracza 0,01 milimetra! Książka tej nie da się czytać bez lupy.
* * *
NAJBOGATSZA w dziejach
Najsłynniejsza i najbogatsza w dziejach biblioteka w okolicach Rybnika była w nieistniejącym już klasztorze w Rudach. Prowadzili ją zakonnicy cystersi od XIV wieku do 1810 roku, kiedy rząd pruski klasztor zamknął i wszystkie dobra skonfiskował. Wówczas też przepadła owa biblioteka, w której przechowywano około jedenaście tysięcy cennych ksiąg.
* * *
Liczenie w kurczakach
W średniowieczu przepisywane ręcznie książki, oprawne w skórę i pisane na pergaminowych kartach, były wyjątkowo drogie. Przykładowo w XIV wieku, co wiemy dzięki zachowanym dawnym zapiskom, średniej wielkości książka kosztowała równowartość 1159 kurczaków. Gdyby zatem wziąć pod uwagę dzisiejszą wartość kurczaka ze sklepu, to wyjdzie nam, że dzisiaj taka książka musiałaby kosztować około 14.000,00 zł.
* * *
Najdroższa książka świata
Najdroższą książką, jaka kiedykolwiek została wystawiona na aukcję i sprzedana poprzez licytację, był rękopis włoskiego artysty Leonardo da Vinci. Jest to w zasadzie notes wypełniony przemyśleniami i teoriami na temat wszystkiego – od skamieniałości do przepływu wody. Notes ten nazwany – „Kodeks Leicester” – ma 77 stron. W 1994 roku książka ta została kupiona na aukcji przez miliardera Billa Gatesa za 30,8 miliona dolarów.
* * *
Pierwsze miejsce na świecie
Gdzie jest największa biblioteka na świecie? Ma ona największą liczbę książek, nagrań, map i rękopisów których jest ponad 33 mln. Jest to Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych. Znajduje się w Waszyngtonie i jest jednocześnie najstarszą biblioteką w Stanach Zjednoczonych. Powstała w 1800 roku. Ciekawostką jest, że zatrudnia 5000 pracowników.
* * *
A w Polsce?
Największą polską Biblioteką jest Biblioteka Narodowa w Warszawie, która przechowuje 8,7 mln książek (jednostek).
* * *
A na Górnym Śląsku?
Biblioteka Śląska w Katowicach jest najstarszą książnicą na Górnym Śląsku. Powołano ją do życia na przełomie 1922 i 1923 roku jako Bibliotekę Sejmu Śląskiego i od tej pory stała się jedną z najprężniejszych instytucji krzewiących kulturę w regionie. Aktualnie przechowuje się tam 2,3 mln książek (jednostek).
* * *
Menu
